หลายคนอาจจะงงว่าสารทำความเย็นพวกนี้มันต่างกันยังไง แล้วทำไมต้องรู้ด้วย? บอกเลยว่าถ้าเป็นช่างแอร์ไม่รู้เรื่องนี้ไม่ได้นะ! อาจจะไปเจอลูกค้าถามแล้วตอบไม่ได้ เสียฟอร์มช่างมือโปรแน่นอน วันนี้เลยจะมาแชร์ประสบการณ์จริงให้ฟังกัน!
ก่อนที่จะไปถึง R32 กับ R410A เรามาทำความรู้จักกับสารทำความเย็นกันก่อนดีกว่า สารทำความเย็นหรือน้ำยาแอร์ที่พวกเราเรียกกันติดปากนี่แหละคือพระเอกในการทำให้แอร์เย็นฉ่ำ ตอนที่ผมเริ่มเป็นช่างใหม่ๆ ก็งงเหมือนกันว่าทำไมมันต้องมีหลายรุ่น หลายเบอร์ขนาดนี้
สมัยก่อนเขาใช้ R22 กันเยอะมาก แต่เนื่องจากมันทำลายโอโซนในชั้นบรรยากาศ ทั่วโลกเลยเริ่มเปลี่ยนมาใช้ R32 กับ R410A กันมากขึ้น
ผมเคยไปติดตั้งแอร์ที่บ้านลูกค้าคนนึง แล้วเจ้าของบ้านก็ถามว่า "แอร์เครื่องนี้ใช้น้ำยาอะไรอ่ะ ปลอดภัยไหม?" ตอนนั้นผมเพิ่งเริ่มทำงานได้แค่เดือนเดียว แต่ดีที่รุ่นพี่ในทีมเคยสอนไว้ เลยตอบได้แบบมั่นใจไปเลยว่าใช้ R32 ซึ่งเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมมากกว่า
R32 คืออะไร? ทำไมถึงฮิตในตลาดปัจจุบัน
R32 (Difluoromethane) เป็นสารทำความเย็นที่กำลังมาแรงมากๆ ในตลาดแอร์เมืองไทย อย่างที่เห็นตามโฆษณาที่บอกว่า "แอร์เย็นเร็ว ประหยัดไฟ" ส่วนใหญ่จะใช้ R32 นี่แหละ
จุดเด่นของ R32
ค่า GWP (Global Warming Potential) ต่ำกว่า R410A ถึง 1/3 เลยนะ ถ้าพูดง่ายๆ คือทำลายสิ่งแวดล้อมน้อยกว่านั่นเอง
ทำความเย็นได้เร็วกว่า เหมาะกับประเทศร้อนๆ แบบบ้านเรา
ประสิทธิภาพการใช้พลังงานดีกว่า ช่วยประหยัดค่าไฟได้ประมาณ 10% เมื่อเทียบกับ R410A
ใช้น้ำยาน้อยกว่า R410A ประมาณ 30% ในการทำความเย็นระดับเดียวกัน
ผมเคยไปซ่อมแอร์ที่ร้านอาหารแห่งหนึ่ง เจ้าของร้านบ่นว่าค่าไฟแพงมาก พอตรวจสอบพบว่าเป็นแอร์เก่าที่ใช้ R22 อยู่ ผมเลยแนะนำให้เปลี่ยนเป็นแอร์ที่ใช้ R32 พอติดตั้งเสร็จ ลูกค้าโทรมาขอบคุณบอกว่าค่าไฟลดลงเกือบ 20% เลยนะ นี่ก็เป็นประสบการณ์จริงที่ยืนยันได้ว่า R32 ช่วยประหยัดไฟได้จริง
R410A มีจุดเด่นอะไรบ้าง? ทำไมบางคนยังเลือกใช้
R410A เป็นสารทำความเย็นที่เกิดจากการผสมระหว่าง R32 กับ R125 ในอัตราส่วน 50:50 ถึงแม้ว่าปัจจุบันจะไม่ฮิตเท่า R32 แล้ว แต่มันก็ยังมีข้อดีของมันอยู่นะ
จุดเด่นของ R410A
มีความดันในระบบสูงกว่า ทำให้ทำความเย็นได้ดีในพื้นที่ใหญ่ๆ
เสถียรกว่า R32 ในการใช้งานระยะยาว และการดูแลรักษา
ไม่ติดไฟง่าย ปลอดภัยกว่าในแง่ของการเกิดอัคคีภัย
เหมาะสำหรับระบบแอร์ขนาดใหญ่ เช่น แอร์ส่วนกลางในห้างสรรพสินค้า หรืออาคารสำนักงาน
ย้อนไปเมื่อปีที่แล้ว ผมเคยไปติดตั้งแอร์ในโกดังเก็บสินค้าขนาดใหญ่ ลูกค้าต้องการความเย็นที่สม่ำเสมอเพราะเก็บสินค้าที่ต้องควบคุมอุณหภูมิ ผมเลยแนะนำให้ใช้แอร์ระบบ R410A ซึ่งให้ความเย็นที่คงที่มากกว่า ผลปรากฏว่าใช้งานมากว่าปีแล้ว ลูกค้ายังพอใจมาก และอุณหภูมิในโกดังก็คงที่ตามที่ต้องการ
ความแตกต่างสำคัญที่ช่างใหม่ต้องรู้
ถ้าเพื่อนๆ กำลังจะเป็นช่างแอร์มือใหม่ มีความแตกต่างสำคัญระหว่าง R32 กับ R410A ที่ต้องรู้เลยคือ:
1. ความดันในระบบ
R32: มีความดันในระบบต่ำกว่า ทำให้แรงดันที่คอมเพรสเซอร์ต้องทำงานไม่สูงมาก ส่งผลให้ประหยัดพลังงาน
R410A: มีความดันในระบบสูงกว่าประมาณ 50% เมื่อเทียบกับ R22 ทำให้อุปกรณ์ต้องแข็งแรงทนทานกว่า
2. ความไวไฟ
R32: ติดไฟได้ (Class A2L - มีความไวไฟต่ำ) ต้องระวังเวลาติดตั้งหรือซ่อมแซม
R410A: ไม่ติดไฟ (Class A1) ปลอดภัยกว่าในแง่นี้
ผมเคยมีประสบการณ์ตรงเลย ตอนเติมน้ำยา R32 แล้วไม่ได้ระวัง มีประกายไฟจากการเชื่อมท่อใกล้ๆ เกือบทำให้เกิดไฟลุก! นั่นทำให้ผมตระหนักว่าการทำงานกับ R32 ต้องระมัดระวังเรื่องไฟเป็นพิเศษ
3. เครื่องมือและอุปกรณ์
R32: ต้องใช้เครื่องมือเฉพาะที่ป้องกันการเกิดประกายไฟ
R410A: ใช้เครื่องมือทั่วไปได้ แต่ต้องรองรับความดันสูง
4. ผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม
R32: GWP = 675 (ทำลายสิ่งแวดล้อมน้อยกว่า)
R410A: GWP = 2,090 (ส่งผลต่อภาวะโลกร้อนมากกว่า)
ข้อนี้สำคัญมากในปัจจุบันที่ลูกค้าหลายคนเริ่มให้ความสำคัญกับสิ่งแวดล้อม มีลูกค้าเคยถามผมว่าแอร์แบบไหนเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมมากกว่ากัน ผมก็อธิบายเรื่องค่า GWP ให้ฟัง ทำให้ลูกค้าตัดสินใจเลือกแอร์ที่ใช้ R32 ถึงแม้ราคาจะสูงกว่าเล็กน้อย
เทคนิคสำคัญในการทำงานกับ R32 และ R410A
การติดตั้งและซ่อมแซม R32
ต้องมีพื้นที่ระบายอากาศที่ดี - จำไว้เลยว่า R32 ติดไฟได้! ผมเคยเจอช่างมือใหม่บางคนเติม R32 ในห้องปิดที่มีการระบายอากาศไม่ดี ซึ่งเสี่ยงมาก
ห้ามใช้อุปกรณ์ที่ก่อให้เกิดประกายไฟ - เช่น เครื่องเชื่อม หรือสว่านไฟฟ้าทั่วไป ในระยะ 3 เมตรจากจุดที่มีการทำงานกับน้ำยา
ตรวจสอบการรั่วอย่างละเอียด - R32 รั่วได้ง่ายกว่า R410A เพราะโมเลกุลเล็กกว่า
ผมเคยไปซ่อมแอร์ที่มีปัญหาน้ำยารั่ว กลิ่น R32 แรงมาก แต่หาจุดรั่วไม่เจอ สุดท้ายต้องใช้น้ำสบู่ทาตามรอยต่อต่างๆ จนพบว่ามันรั่วตรงรอยบัดกรีที่มองด้วยตาเปล่าแทบไม่เห็น นี่แหละคือความท้าทายของการทำงานกับ R32
การติดตั้งและซ่อมแซม R410A
ต้องใช้อุปกรณ์ที่ทนความดันสูง - เกจวัด ท่อ และข้อต่อต่างๆ ต้องรองรับความดันสูงได้
การเติมต้องแม่นยำ - R410A เป็นสารผสม ต้องเติมในสถานะของเหลวเท่านั้น ไม่ใช่ก๊าซ
ข้อต่อต้องแน่นหนา - เพราะความดันสูง โอกาสรั่วตามข้อต่อมีมากกว่า
มีครั้งนึงผมใช้เกจแบบเก่าที่ใช้กับ R22 ไปวัดระบบ R410A เกจเกือบระเบิดใส่หน้าเลยนะเพื่อน! เพราะความดันของ R410A สูงกว่ามาก นับเป็นบทเรียนราคาแพงที่ทำให้ผมซื้อเกจใหม่ที่รองรับความดันสูงทันที
แนวโน้มในอนาคต: R32 vs R410A
จากประสบการณ์ในวงการ ผมมองว่าอนาคตฝั่ง R32 น่าจะมาแรงกว่าชัดเจน เพราะ:
กฎหมายสิ่งแวดล้อม - ประเทศไทยเองก็เริ่มมีกฎหมายจำกัดการใช้สารทำความเย็นที่มีค่า GWP สูง ซึ่ง R410A อาจโดนจำกัดในอนาคต
ประหยัดพลังงานมากกว่า - ในยุคที่ค่าไฟแพงขึ้นเรื่อยๆ แอร์ที่ประหยัดพลังงานมีแนวโน้มขายดีกว่า
ราคาที่ถูกลง - ปัจจุบันราคาแอร์ R32 เริ่มถูกลงและใกล้เคียงกับ R410A แล้ว
อย่างไรก็ตาม ในระบบแอร์ขนาดใหญ่ R410A ยังคงมีข้อได้เปรียบอยู่ โดยเฉพาะในแง่ของความปลอดภัยและความเสถียรในการทำงาน
ช่างใหม่ควรเลือกเชี่ยวชาญด้านไหน?
ถ้าถามผม ผมแนะนำให้ศึกษาและฝึกทำงานกับทั้ง R32 และ R410A เลยนะ เพราะในตลาดยังมีทั้งสองระบบอยู่เยอะ แต่ถ้าต้องเลือกเน้นอย่างใดอย่างหนึ่ง:
มือใหม่ที่เน้นงานบ้านและอาคารขนาดเล็ก: เน้น R32 เพราะตลาดกำลังเติบโต
มือใหม่ที่สนใจงานอาคารขนาดใหญ่: เน้น R410A เพราะยังใช้กันเยอะในระบบขนาดใหญ่
ประสบการณ์จริง: บทเรียนจากหน้างาน
ผมขอแชร์เคสจริงที่ผมเคยเจอ อาจจะช่วยเพื่อนๆ ช่างมือใหม่ได้:
เคสแรก: ลูกค้าต้องการเปลี่ยนจากแอร์เก่าที่ใช้ R22 เป็น R32 แต่อยากใช้ท่อเดิม ผมแนะนำให้เปลี่ยนท่อใหม่ทั้งหมด เพราะน้ำมันที่ใช้กับ R22 ไม่เข้ากันกับ R32 ถ้าไม่ล้างระบบให้สะอาดจริงๆ อาจทำให้คอมเพรสเซอร์พังเร็ว
เคสที่สอง: ช่างรุ่นน้องในทีมเติม R32 แทน R410A เพราะดูถังคล้ายๆ กัน ผลคือระบบทำงานผิดปกติ แรงดันไม่เสถียร ต้องถ่ายน้ำยาออกทั้งหมดและเติมใหม่ให้ถูกต้อง นี่เป็นความผิดพลาดที่อาจเกิดขึ้นได้กับช่างมือใหม่ ดังนั้นต้องตรวจสอบให้แน่ใจก่อนเสมอว่าเติมสารทำความเย็นถูกชนิด
เทคนิคการวินิจฉัยปัญหาแอร์จากสารทำความเย็น
ช่างที่เก่งต้องวินิจฉัยปัญหาได้แม่นยำ นี่คือเทคนิคที่ผมใช้:
สำหรับระบบ R32:
แรงดันต่ำผิดปกติ + เย็นน้อย = น้ำยารั่วหรือน้ำยาน้อยเกินไป
มีน้ำแข็งเกาะที่คอยล์เย็น = อาจมีปัญหาที่แผ่นกรองอากาศหรือพัดลมคอยล์เย็น
ทำงานเสียงดังผิดปกติ = อาจมีปัญหาที่วาล์วหรือคอมเพรสเซอร์
สำหรับระบบ R410A:
แรงดันสูงเกินไป = อาจมีปัญหาจากพัดลมคอยล์ร้อนหรือคอนเดนเซอร์สกปรก
ทำความเย็นไม่สม่ำเสมอ = อาจมีการรั่วของระบบหรือสารทำความเย็นผสมไม่สมดุล
ครั้งหนึ่งผมไปซ่อมแอร์ที่ลูกค้าบ่นว่าเย็นๆ ร้อนๆ ไม่สม่ำเสมอ พอตรวจสอบพบว่าแรงดันต่ำผิดปกติ สงสัยว่าน้ำยา R32 อาจรั่ว ก็เลยตรวจสอบด้วยน้ำสบู่และเครื่องตรวจจับการรั่ว พบจุดรั่วเล็กๆ ที่ท่อทองแดง จัดการซ่อมและเติมน้ำยาใหม่ ปัญหาก็หมดไป
สรุป: จะเลือก R32 หรือ R410A ดี?
หลังจากทำงานกับทั้ง R32 และ R410A มาหลายปี ผมสรุปได้ว่า:
R32 เหมาะกับ: บ้านพักอาศัย อพาร์ทเม้นท์ ร้านค้าขนาดเล็ก ที่ต้องการประหยัดพลังงานและต้นทุนต่ำ
R410A เหมาะกับ: อาคารพาณิชย์ขนาดใหญ่ โรงแรม โรงงาน ที่ต้องการความเสถียรในการทำงานและความปลอดภัยสูง
สำหรับช่างใหม่ ผมแนะนำว่าให้ทำความคุ้นเคยกับทั้งสองระบบ แต่หากต้องการเจาะตลาดบ้านและที่พักอาศัย R32 น่าจะมีอนาคตสดใสกว่าในระยะยาว
สุดท้ายนี้ อย่าลืมว่าความรู้เรื่องสารทำความเย็นเป็นเพียงส่วนหนึ่งของการเป็นช่างแอร์ที่ดี การบริการลูกค้า ความซื่อสัตย์ และความละเอียดรอบคอบก็สำคัญไม่แพ้กัน!
คำแนะนำสุดท้าย: ลงทุนกับเครื่องมือดีๆ ศึกษาหาความรู้ใหม่ๆ อยู่เสมอ และเรียนรู้จากประสบการณ์ แล้วคุณจะเป็นช่างแอร์ที่ลูกค้าไว้วางใจและกลับมาใช้บริการซ้ำแน่นอน!
#สารทำความเย็น #R32 #R410A #น้ำยาแอร์ #ช่างแอร์มือใหม่ #ติดตั้งแอร์ #ซ่อมแอร์ #เทคนิคช่างแอร์ #แอร์ประหยัดไฟ #แอร์บ้าน #AirConditioner #ACService #ACRepair #เทคนิคช่าง #สิ่งแวดล้อม #GWP #ความรู้ช่างแอร์ #ช่างแอร์ #ระบบทำความเย็น #เครื่องปรับอากาศ
